Wolfgang Amadeusz Mozart

DON GIOVANNI 

Dramma giocoso w dwóch aktach

(wersja praska)

 

Materiał filmowy dostępny pod linkiem: DON GIOVANNI

 

 

7 września 2019 (sobota)

godz. 20.00

Dziedziniec Pałacu Radziwiłłów w Nieborowie

 

 

Po bezapelacyjnym sukcesie Fausta w 2018 r., pragniemy Państwa zaprosić na kolejne spotkanie z operą. Tym razem podejmujemy klasykę - "Don Giovanni" Wolfganga Amadeusza Mozarta.

Opowieść o awanturniku i kobieciarzu - Don Juanie swój początek ma w średniowiecznej Hiszpanii. Don Juan Tenorio rodem z Sewilli, zamordowawszy ojca jednej z uwiedzionych dziewcząt, Donny Anny, komandora Don Gonzala de Ulloa - zostaje porwany przez moce piekielne i tak kończy swą cyniczną karierę podbojów miłosnych. Wyobraźnia ludu przetwarzała w ciągu wieków tę opowieść w różny sposób. Don Juan nie jest zwykłym zbrodniarzem, jest piękny, młody, odważny, a sztuką uwodzenia posługuje się ze zniewalającą biegłością. Ta barwna postać stała się inspiracją nie tylko dla pisarzy (Molier), ale i dla kompozytorów. Już od  XVII stulecia włoskie teatry muzyczne chętnie wystawiały Don Giovanniego, prześcigając się w kolejnych interpretacjach historii słynnego hiszpańskiego podrywacza.

Temat ten zainspirował również Mozarta. Pierwsze wykonanie opery Don Giovanni zaplanowano w Pradze na dzień 14 października 1787. Premierą chciano uświetnić pobyt w Pradze arcyksiężniczki Marii Teresy, bratanicy cesarza. Maria Teresa poślubiła

per procura saskiego księcia Antoniego Klemensa i udawała się przez Pragę do Drezna na spotkanie z małżonkiem. Towarzyszył jej w podróży młodszy brat, Franciszek. Oboje przywdzieją w przyszłości korony: Franciszek zostanie cesarzem Austrii, Maria Teresa - królową Saksonii. Wizyta arcyksiążąt była dla prażan ważnym wydarzeniem. Premiera Don Giovanniego miała stanowić jej artystyczną kulminację. Nie udało się jednak Mozartowi ukończyć przygotowań do opery na czas, dlatego zastąpiono ją Weselem Figara na wyraźny rozkaz cesarza Józefa II.

Ostatecznie do premiery doszło 29 października.  Prażanie nie zawiedli Mozarta - Don Giovanni wzbudził entuzjazm. Pośród tłumnie przybyłej publiczności zasiadł na widowni przebywający akurat w Pradze 62-letni Giacomo Casanova, co z uwagi na temat sztuki wydaje się osobliwym zbiegiem okoliczności.

Po spektakularnym triumfie w Pradze, cesarz zapragnął pokazać wiedeńczykom Don Giovanniego, jedna Mozart dokonał w tej wersji dość istotnych zmian. Do premiery doszło w maju 1788 r. Zakochani w słodkim bel canto wiedeńczycy, z trudem godzili się z proponowanym przez Mozarta stylem dramatycznym. To wtedy miały paść często cytowane słowa cesarza: „Opera jest boska, jest może piękniejsza od Figara, ale to nie jest potrawa na zęby moich wiedeńczyków”, Mozart odrzekł nie zmieszany: „Dajmy im czas, by to przeżuli”. Istotnie, Don Giovanni miał piętnaście powtórzeń, stopniowo zyskując uznanie.

 

Don Giovanni Mozarta odnosi się do ówczesnej włoskiej opery buffa, która łagodzi wymowę moralną przesadnym akcentowaniem momentów komicznych, zacierając granice między komedią a farsą.

 

Reżyseria - Jitka Stokalska 

Kierownictwo muzyczne, dyrygent - Marta Kluczyńska 

 

Obsada:

Don Giovanni - Marcin Hutek

Il Commendatore - Łukasz Jakubczak

Donna Anna - Monika Buczkowska

Don Ottavio - Jacek Szponarski

Donna Elwira - Agnieszka Grala 

Leporello - Paweł Michalczuk

Masetto - Marcel Legun

Zerlina - Justyna Gęsicka

 

Orkiestra Muzeum w Nieborowie i Arkadii "La Scoperta"

Współpraca muzyczna i realizacja recitatiwów - Volker Perplies

Chór - mediaChoir

Kostiumy i scenografia - Katarzyna Bublewicz 

Choreografia – Joanna Drabik

Projekcje multimedialne - Barbara Szewczyk, Piotr Majewski 

Asystent reżysera - Jacek Szponarski

 

Produkcja i organizacja wydarzenia:

Monika Antczak (Muzeum w Nieborowie i Arkadii)

Beata Stępień (Muzeum w Nieborowie i Arkadii)

Maciej Radziwiłł (Fundacja Trzy Trąby)

Marta Straszyńska (Stowarzyszenie Polskich Artystów Muzyków oddz. warszawski)

prof. Dorota Radomska (Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina )

 

 

 

Jitka Stokalska:

„Zmierzenie się z Don Giovannim, rok po wystawieniu Fausta, właśnie tu, w Nieborowie jest dla mnie niezwykle interesujące. Nie ma tu co prawda możliwości inscenizacyjnych, jakie są w teatrze, ale w zamian jest coś znacznie ważniejszego – wiekowy pałac, który dzięki projekcji multimedialnej zgubi kompletnie swoja materialność i dowolnie będzie zmieniał się w inną odrealnioną przestrzeń. W otoczeniu pięknego nieborowskiego ogrodu ze starymi drzewami, na tle rozgwieżdżonego nieba stanie się prawdziwą, ale zagadkową scenerią.

Jest to idealne miejsce do zadawania pytań, przekraczania granic, „wzywania” nieskończoności, prowokacji, buntu, szukania wyjścia z matni za wszelką cenę, czyli wszelkich uczuć towarzyszących tytułowemu bohaterowi opery.

Don Giovanni nie liczy się z nikim i niczym. Zuchwale prowokuje niebiosa, bada granice wolności człowieka. Genialny finał drugiego aktu zadaje mnóstwo pytań, na które nie usłyszymy odpowiedzi…lęk człowieka przed nieznaną otchłanią Mozart ujął w finałowym sekstecie”

 

 

 

 

 

 

 

BIOGRAMY:

 

Marta Kluczyńska (kierownik muzyczny, dyrygent)

 

 

Ukończyła Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej prof. Marka Pijarowskiego oraz w klasie fortepianu prof. Elżbiety Karaś-Krasztel. Swoje umiejętności doskonaliła na kursach mistrzowskich pod kierunkiem takich dyrygentów, jak: Colin Metters, Gabriel Chmura i Jerzy Salwarowski oraz dwukrotnie na „Opera Creation Workshop”(2011 i 2019) organizowanym podczas Festival d’Aix-en-Provence.W roku 2011 otrzymała nagrodę̨ dla najlepszego polskiego dyrygenta Międzynarodowego Konkursu Młodych Dyrygentów im. Witolda Lutosławskiego.

W wieku 24 lat zadebiutowała w Teatrze Wielkim Operze Narodowej. Od tego czasu powierzono jej tam do dyrygowania szereg spektakli operowych i baletowych m.in. Straszny dwór Stanisława Moniuszki, Sen Nocy Letniej Benjamina Brittena Dziadek do Orzechów i Król Myszy Piotra Czajkowskiego, Romeo i Julia Sergiusza Prokofiewa, Tristan czy I przejdą deszcze... (balety Krzysztofa Pastora).

W latach 2013 i 2014 objęła kierownictwo muzyczne prawykonań oper w ramach Projektu ‘P’ (Scena Kameralna Teatru Wielkiego - Opery Narodowej) — dla głosów i rąk Jagody Szmytki, Transcryptum Wojtka Blecharza, Zwycięstwo nad słońcem Sławomira Wojciechowskiego oraz Solarize Marcina Stańczyka. 

W 2017 roku zadebiutowała w Operze Wrocławskiej, prowadząc spektakl La Cenerentola Gioacchino Rossiniego, w Landestheater Coburg (Niemcy) z Le nozze di Figaro W. A. Mozarta oraz z orkiestrą Opery Krakowskiej podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Wokalnej im. Ady Sari. W 2018 roku została zaproszona jako dyrygent gościnny na „Festival of the Aegean” na wyspie Syros (Grecja).

Ponadto występowała także z Orkiestrą Sinfonia Varsovia, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Polską Orkiestrą Radiową, Orkiestrą Filharmonii Łódzkiej, Orkiestrą Sinfonia Iuventus, Orkiestrą Filharmonii Podkarpackiej, Orkiestrą Filharmonii Świętokrzyskiej, Orkiestrą Opery na Zamku w Szczecinie, Orkiestrą Symfoniczną UMFC. W 2019 roku rezydentka w The Dallas Opera. Marta Kluczyńska prowadzi również działalność pedagogiczną jako wykładowca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. 

 

Marcin Hutek (Don Giovanni)

 

 

Baryton

Absolwent Zürcher Hochschule der Künste w Zurychu oraz Akademii Muzycznej w Poznaniu. Swoje Umiejętności wokalne doskonalił na kursach wokalnych prowadzonych przez m. in. Kaludiego Kaludova, Bruno Pola, Jane Thorner - Mengedoht, Hartmuta Hölla.

Laureat pierwszej nagrody i trzech nagród specjalnych na IV Konkursie Wokalnym im. K. Kurpińskiego we Włoszakowicach, trzeciej nagrody i dwóch nagród specjalnych na Konkursie Wokalnym im. Jana, Edwarda i Józefiny Reszków w Częstochowie oraz Kiwanis Wettbewerb 2010 w Zurychu. Zadebiutował rolą Palego w Baronie Cygańskim na festiwalu w Altusried w roku 2008. W Konzerthaus Berlin wykonał partię Jezusa w Das Sühnopfer C. Loewego. Wystąpił dwukrotnie na Zürcher Festival der Künste - rola Landsknecht w operze Simplicius  Simplicissimus  W. A. Hartmana i Tiridate w operze Radamisto  G. F. Haendla.

W 2011 roku zaproszono go do prawykonania utworu Return of Osiris Clintona Haycrafta. Brał udział w międzynarodowym projekcie „Phoenix” w Teatro Helena Sá e Costa w Porto, gdzie kreował partię Ernesto Volmara w operze Alina Regina di Golconda G. Donizettiego.

Został laureatem międzynarodowych przesłuchań do festiwalu Kammeroper  Schloss  Rheinsberg 2017, gdzie wystąpił jako Escamillo w operze Carmen G. Bizeta.

Od sezonu 2016/2017 współpracuje z Operą Bałtycką w Gdańsku, Teatrem Wielkim w Poznaniu i Operą Wrocławską. Współpracował z takimi dyrygentami jak: Gabriel Chmura, Tadeusz Kozłowski, Pierre-Alain Monot, Aurélien Bello, Wilhelm Keitel, Marcin Nałęcz – Niesiołowski, Jerzy Salwarowski, Michael Wendeberg, Marek Moś, Marcin Sompoliński, Warcisław Kunc i reżyserami: Giorgio Madia, Karen Stone, Thomas Fiedler, Julie Beauvais, Maria Luisa Bigai, Natalia Babińska.

 

Łukasz Jakubczak (Il Commendatore) 

 

Monika Buczkowska (Donna Anna)

 

 

Sopran

Absolwentka Państwowej Szkoły Muzycznej II Stopnia im. F. Chopina w Poznaniu. W 2016 roku ukończyła z wyróżnieniem studia na Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego w Poznaniu w klasie śpiewu prof. AM dr hab. Barbary Mądrej-Bednarek. W 2011 roku została laureatką I nagrody na Ogólnopolskim Festiwalu Wokalnym im. Marii Stankowej w Olsztynie, w 2013 roku laureatką nagrody – stypendium im. Wojciecha Drabowicza dla najlepszego studenta pierwszego roku. W roku akademickim 2014/2015 oraz 20015/2016 otrzymała nagrodę rektora Akademii Muzycznej dla najlepszych studentów.Brała udział w licznych projektach solowych i chóralnych oraz przedstawieniach studenckich: Czarodziejski flet W. A. Mozarta, Acis i Galatea J. F. Haendla czy Dziecko i czary M. Ravela (jako Księżniczka) w Teatrze Wielkim w Poznaniu. W 2015 roku wzięła udział w projekcie operowym Król Artur H. Purcella pod dyrekcją Andrew Lawrence Kinga oraz w poznańskim festiwalu Opera Know-how, w spektaklu Antreprener w kłopotach D. Cimarosy (Fiordispina). W listopadzie 2015 roku otrzymała wyróżnienie na III Międzynarodowym Konkursie Wokalnym Muzyki Dawnej „Canticum Gaudium” w Poznaniu. W maju 2016 roku zadebiutowała rolą Susanny w spektaklu studenckim Wesele Figara W. A. Mozarta na deskach Teatru Wielkiego w Poznaniu oraz w Filharmonii Opolskiej im. J. Elsnera pod batutą Przemysława Neumanna.Od 2016 roku jest uczestniczką Programu Kształcenia Młodych Talentów Akademia Operowa działającym w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie. Doskonaliła swój warsztat na wielu kursach wokalnych u tak wybitnych pedagogów, jak: Barbara Mądra, Luigi Petroni, Eva Blahova, Izabela Kłosińska, Matthias Rexroth, Neil Shicoff, Eytan Pessen, Olga Pasiecznik, Hedwig Fassbender, Paul Plummer, Arabella Cortesi, Helmut Deutsch, Tobias Truniger, Tomasz Konieczny. Współpracowała z takimi dyrygentami jak: Marcin Sompoliński, Przemysław Neumann, Warcisław Kunc, Łukasz Borowicz, Piotr Staniszewski, Kazushi Ono, Bassem Akiki, Dawid Runtz, Andryi Yurkevych.

W 2017 roku zdobyła wyróżnienie na Międzynarodowym Festiwalu i Konkursie Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu. W tym roku rozpoczęła również współpracę z Teatrem Muzycznym w Lublinie, gdzie wykonała rolę Paminy w Czarodziejskim flecie W. A. Mozarta. W Czarodziejskim flecie w Teatrze Wielkim Operze Narodowej w sezonie 2017/2018 i 2018/2019 występuje natomiast w roli Papageny. W styczniu 2018 roku zadebiutowała na deskach Polskiej Opery Królewskiej w roli Susanny w operze Wesele Figara W. A. Mozarta oraz w roli Eurydyki w Orfeuszu w piekle J. Offenbacha w Operze Bałtyckiej w Gdańsku. Również w tym roku brała udział w wystawieniu opery Ognisty anioł S. Prokofiewa, zarówno na deskach Teatru Wielkiego Opery Narodowej, jak również Grand Théâtre de Provence, podczas 70. Festival International d’Aix-en-Provence. W październiku 2018 roku zadebiutowała w roli Zerliny w operze Don Giovanni W. A. Mozarta, na deskach Polskiej Opery Królewskiej w Warszawie. Wzięła udział w japońskiej premierze „Credo” Maestro Krzysztofa Pendereckiego w Nagoi, pod dyrekcją Michiyoshi Inoue. W 2019 została finalistką 10. Międzynarodowego Konkursu Wokalnego im. Stanisława Moniuszki w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej oraz zdobyła Nagrodę im. Marty Eggerth i Jana Kiepury dla najbardziej obiecującego polskiego głosu. Od 2020 roku dołączy do zespołu artystycznego Opery we Frankfurcie nad Menem.

 

Jacek Szponarski (Don Ottavio)

 

 

Tenor

Student Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina  na kierunku śpiew operowy w klasie prof. Ewy Iżykowskiej-Lipińskiej. Muzyczną edukację rozpoczął w Państwowej Szkole Muzycznej I st. w Lęborku na akordeonie w klasie Marcina Wardulińskiego, a kontynuował w Ogólnokształcącej Szkole Muzycznej I i II st. w Gdańsku w klasie akordeonu prof. Krzysztofa Olczaka. Studia licencjackie ukończył na kierunku śpiew solowy w Akademii Muzycznej w Gdańsku w klasie dra Marcina Ciszewskiego.

Występował jako solista m.in. w Operze Bałtyckiej, Warszawskiej Operze Kameralnej, Scenie Kameralnej Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie czy Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego z takimi zespołami jak: Gdańska Królewska Orkiestra Salonowa, Gdyńska Orkiestra Symfoniczna oraz Lubelska Orkiestra Trybunału Koronnego, Gdańska Orkiestra Młodych.

W czerwcu roku 2016 debiutował partią Il Conte Belfiore w operze „Rzekoma ogrodniczka” W.A.Mozarta (reż. Cezary Morawski, kier. muz. Sylwii Janiak-Kobylińskiej w ramach studenckiego projektu wydziału wokalno-aktorskiego Akademii Muzycznej w Gdańsku) natomiast w sierpniu kreował postać Bastiena w operze W. A. Mozarta „Bastien i Bastienne” (reż. Dariusz Paradowski kier. muz. Piotr Staniszewski na XVI Międzynarodowym Letnim Festiwalu Kultury i Sztuki w Helu).

W kwietniu roku 2017 debiutował na deskach Opery Bałtyckiej jako Parpigniol w operze La Boheme Giacomo Pucciniego pod kierownictwem muzycznym Warcisława Kunca oraz dokonał światowych prawykonań trzech utworów sakralnych polskich kompozytorów przełomu XVIII i XIX wieku w 3 rocznicę kanonizacji Jana Pawła II pod batutą Przemysława Stanisławskiego. W 2018 roku odegrał rolę Fausta podczas spektaklu operowego wystawionego na dziedzińcu Pałacu Radziwiłłów w Nieborowie.

 

Agnieszka Grala (Donna Elwira)

 

 

Sopran

Edukację muzyczną rozpoczęła w PSM im. Ignacego Jana Paderewskiego w Sulejówku. Jest absolwentką klasy fortepianu Krzysztofa Rynkiewicza, od 2016 roku  studentką wydziału wokalno-aktorskiego Uniwersytetu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w klasie dr hab. Doroty Radomskiej. Brała udział w koncertach w kraju i za granicą. Współpracowała z orkiestrami Sinfonia Nova oraz Kapelą Jasnogórską. W 2017 roku śpiewała partię sopranową we współczesnym prawykonaniu mszy B-dur oraz offertorium "Quoniam in me speravi" J. Elsnera. Wykonywała "Stabat Mater" G. Rossiniego oraz "Mszę Polską" J. Maklakiewicza. Współpracowała między innymi z dyrygentami: Andreą de Carlo, Massimiliano Caldim, Martą Kluczyńską i Michałem Sławeckim. W marcu 2018r. zadebiutowała na scenie rolą Despiny w operze A. Stradelli "Il Trespolo Tutore" w reżyserii Pawła Paszty, niedługo później wcieliła się także w postać Gretchen w “Fauście" A. Radziwiłła w reżyserii Jitki Stokalskiej, którego premiera odbyła się w Muzeum w Nieborowie i Arkadii.

 

Paweł Michalczuk (Leporello)

 

 

Bas

Absolwent studiów I stopnia Akademii Muzycznej w Gdańsku na Wydziale Wokalno-Aktorskim w klasie prof. Leszka Skrli. Obecnie student ostatniego roku studiów magisterskich w klasie dr hab. Roberta Gierlacha na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Swoją przygodę ze śpiewem rozpoczął w Polskim Narodowym Chórze Młodzieżowym, z którym koncertował w Polsce i za granicą podczas międzynarodowych festiwali, takich jak Wratislavia Cantans, w repertuarze obejmującym Stabat Mater, III Symfonię – Pieśń o nocy K. Szymanowskiego, II Symfonię B-dur „Lobgesang” op. 52 F. Mendelsona czy VIII Symfonię „Tysiąca” G. Mahlera. Brał też udział w koncertach podczas Portuguese Summer Choral Festival w Lizbonie oraz w koncercie Sen Gerontiusa pod kierownictwem Paula McCreesha. W murach Gdańskiej Akademii Muzycznej śpiewał solowe partie w takich dziełach jak Uwertura Jubileuszowa Nec temere, nec timide H. H. Jabłońskiego, Litanie Ostrobramskie S. Moniuszki i Requiem W.A. Mozarta. Na uwagę zasługują również spektakle opery Tannhäuser R. Wagnera z jego udziałem, wystawiane podczas XX Letniego Festiwalu Opery Krakowskiej. Już podczas studiów licencjackich rozpoczął współpracę z Operą Bałtycką, zdobywając doświadczenie sceniczne w spektaklach Otello i Nabucco G. Verdiego, a także w Strasznym dworze S. Moniuszki. Współpraca ta zaowocowała partiami solowymi w produkcjach takich jak: Ściąga z opery (jako Mefistofeles z Fausta Ch. Gounod’a), Opera Tu!Tu! (partia Skołuby ze Strasznego dworu S. Moniuszki), Verbum Nobile S. Moniuszki (jako Serwacy) oraz światowa prapremiera Sądu Ostatecznego K. Knittla (rola Cara Piotra I). Na deskach Filharmonii Świętokrzyskiej występował w partii Kruszyny w realizacji opery Sprzedana Narzeczona B. Smetany.  W lipcu 2018 wystąpił z recitalem pieśni Chopina w Paryżu, podczas Festiwalu Chopin au Jardin. Od 3 lat jest aktywnym członkiem Chorakademie Lübeck –  międzynarodowego zespołu składającego się z obiecujących solistów, z którym koncertuje w Europie i na świecie, w repertuarze obejmującym m.in.: Mszę c-moll Mozarta (wykonanie na Rheingau Musik Festival 2017), światową premierę opery Tan Duna Buddha Passion (podczas Dresdner Musikfestspiele, New Vision Art Festival w Hong Kongu i tournée po Chinach kontynentalnych), koncerty i nagranie płyty Götterdämmerung R. Wagnera w Hong Kongu oraz wykonanie dzieła Psalmus Hungaricus Z. Kodály’a w Alte Oper Frankfurt. W kwietniu 2019 zadebiutował na deskach Polskiej Opery Królewskiej partią Damety w Scene Buffe A. Scarlattiego. Współpracując z tą instytucją, wykonywał również koncerty muzyki dawnej, oraz wystąpił z pieśniami F. Chopina na festiwalu Opery Królewskiej.

 

Marcel Legun (Masetto)

 

 

Przygodę ze śpiewem zaczął w wiedeńskim chórze chłopięcym Wiener Sängerknaben, gdzie jako solista występował m.in. wiedeńskiej Staatsoper , Wiener Musikverein czy Carnegie Hall w Nowym Yorku. Współpracował z wybitnymi dyrygentami jak; maestro C.Abbado czy R.Mutti na Salzburger Festspiele. W 2016 zadebiutował na deskach Warszawskiej Opery Kameralnej jako Masetto w „Don Giovannim” , w tym samym roku wcielił się także w postać Oreste w operze „Il Giasone” F. Cavalliego w Teatrze Collegium Nobilium w Warszawie.  Obecnie kontynuuje studia magisterskie  na Uniwersytecie Muzycznym im. F.Chopina w klasie dr hab. R. Gierlacha.

 

Justyna Gęsicka (Zerlina)

 

 

Joanna Drabik (choreografia)

 

 

 

Orkiestra Muzeum w Nieborowie i Arkadii "La Scoperta"

Powstała w 2018 roku, w związku z wykonaniem opery „Faust” Antoniego Henryka Radziwiłła w Pałacu w Nieborowie. Składa się ona z wybitnych muzyków, którzy na co dzień pracują w czołowych polskich orkiestrach operowych takich jak: Orkiestra Teatru Wielkiego Opery Narodowej czy Orkiestra Polskiej Opery Królewskiej. Pomysłodawczynią i menedżerem orkiestry jest Marta Straszyńska a dyrygentem Marta Kluczyńska. 

 

 

 

ORGANIZATORZY:

 

PATRONAT:

 

 

PARTNERZY:

       

 

 

 

 

 

SPONSOR: